Veel in de auto zitten betekent dat je tijd hebt om naar de radio te luisteren. EenVandaag had een tweeluik over massatoerisme en of er een Deltaplan Toerisme moest komen. Dat soort begrippen worden al gebruikt. Hét Deltaplan is voor mij nog steeds dat van na de Watersnoodramp van 1953. Dijken verzwaren en het afdammen van zeearmen van de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden. Bij de Ramp vielen ruim 1800 doden. De aanleiding voor de publieke radiomakers was natuurlijk Spanje. In Barcelona en Malaga zijn de bewoners de toeristen spuugzat, ze schieten zelfs met waterpistolen op ze. Een Deltaplan in Nederland is echt nodig (…).Nu ben ik, hopelijk zoals u, ook wel eens toerist en dan huur je wat, fietst, zwemt, eet en drinkt. Je rijdt met je auto, je bekijkt dingen. De mensen zijn meestal aardig, soms zelfs blij dat ze aan je verdienen, ook in Spanje. Nu zwalk ik niet stomdronken door Barcelona, vomeer er niet, vecht er niet. Het ergste is misschien de rolkoffer op straat en zelfs die til ik op als dat kan, want het is irritant voor anderen die nog op bed liggen.

Toch is dat Deltaplan tegen die terreurtoerist blijkbaar noodzakelijk. EenVandaag was op de Veluwe en op Noord-Beveland, een eiland in Zeeland. De Zeelandbrug en de Stormvloedkering (Deltaplan!) verbinden het met Schouwen-Duiveland.

Op de Veluwe sprak men met een promotor van het toerisme, ik heb niet alles gehoord, maar die had het vooral over zichzelf en dat hij bij drukte niet naar de Posbank ging en verder iets over Arnhem. De Veluwe is wat groter volgens mij.

Kritische bewoners kwamen op Noord-Beveland aan het woord. Duidelijke import (niets op tegen, zijn we bijna allemaal) met de bekende riedel over tractoren die notabene de buizerd verjoegen en nog wat randstedelijke prietpraat over domme Zeeuwen die zelfs positief zijn over bezoekers.

Als je dan zo’n item maakt heb het dan over aantasting van het landschap door blokkendozen van recreatieparken, choppers, vandalen en dronkenlappen die rondscheuren. Heb het over plezier bij gezinnen in het bos of op het strand, die met hun duur verdiende centjes er een paar weken uit kunnen, ouderen die fietsen, musea en winkels en horeca bezoeken.

Wat is het toch deze onverdraagzaamheid van meestal zogenaamd tolerante mensen. Ooit maakte ik tegen een Amsterdammer een opmerking over de drugswalmen die je in het centrum gedwongen opsnuift. Hij keek me aan, weer zo’n provinciaal, hoorde ik hem denken. Wees blij dat mensen dit hier mogen, maar wel graag zonder rolkoffer en een bootje huren moeten ze ook niet doen; veel te druk op de grachten.

Wanneer welke toerist dan ook zich gewoon gedraagt en zich aan de regels houdt zoals we ook thuis gewend zijn dan is er toch niet zoveel aan de hand. 

Bewaar Deltaplannen, terreurvergelijkingen voor echte rampen.

Lees hier de online krant van deze week.

Daar is het dan, u kent uit mijn vorige column mijn hang naar komkommernieuws in de zomer. Het springt van het scherm af, de journaals melden het: na 50 jaar is de rat terug op Terschelling.  Dat dacht ik ja; komkommernieuws. Eindelijk! Maar het is verre van dat.Feest bij de Faunabescherming was mijn directe vermoeden. Net zoiets als de wolf is terug in Nederland of de bever, de flamingo, lepelaar of lammergier. Maar de rat past kennelijk moeilijk in dit, al dan niet, exotische rijtje. Er is iets vreemds met de rat. Maar eerst nog even wat anders. In Frankrijk hoort een geweer bij een huis op het platteland net als bij ons de deurbel. Een Nederlander showde ooit het huisgeweer aan zijn gasten, zette het met een klap terug in de hoek en schoot zichzelf dood. Wat heeft dat met die rat te maken zegt u? Vrij simpel, een Franse boer schiet een rat het liefst dood, dat is humaner dan korrels of een val. Bij ons mogen korrels niet meer, dieronvriendelijk om ratten te lokken. Je hebt een rattenvanger nodig. Men onderzoekt nog net niet de oorzaak van overlijden van een rat. Op dat gebruik van die korrels staat een boete van honderden euro’s. Een bekende van mij kreeg 900 euro aan de broek omdat de buurman een rattenplaag had veroorzaakt. ‘Ja, ik zat fout, maar zo’n boete krijg je niet eens voor winkeldiefstal of iemand in elkaar slaan.’ Op Terschelling heeft men nu een immens probleem. Ik begrijp uit de media dat dit niet is omdat de rat bij jou in tuin of huis komt, ziektes veroorzaakt of kinderen bijt. Nee, dit sociaal en slimme knaagdier (zo wordt het omschreven) eet vogelbroedsels, ook van zeldzame vogels, die we graag willen houden, zoals de grutto en van strandbroeders.Wat nu te doen, kiezen tussen meerdere kwaden. Kaders voor een rattenbeleid stellen, rattenvangers de populatie van dit ‘sociale’ dier laten beheren (lees vangen en erger) of gewoon niets doen, want dit is toch de natuur. Deskundigen zijn er nog niet uit. Dit gaat veel onderzoek vergen. Ik overdrijf wat, het is ironisch bedoeld. Maar moet dit nu weer een issue worden, ratten zijn van alle tijden, het zijn ook opruimers, maar te veel ratten heeft echt ook nadelen. Paar Franse boeren naar Terschelling, die meteen vanwege klimaatverandering op de Wadden over de druiventeelt kunnen adviseren?

Lees hier de online krant van deze week.

Je leest wel eens over een prikkelarme omgeving of activiteiten. De kermis doet het, maar ook musea en zelfs bij concerten gebeurt het, minder felle lichten, minder geluid. Waarom ga je dan naar een concert dacht ik altijd, dan kun je beter een boek lezen of thuis naar muziek luisteren. Maar dat is verkeerd gedacht, autistische en hoog sensitieve mensen willen natuurlijk ook naar de kermis en een concert. 

Een weekje aan de Normandische kust, een dorpje zonder prikkels. Men doet het daar nog steeds met een filmopname uit 1962 met Jean Gabin en Jean Paul Belmondo. Maar liefst drie grote afbeeldingen op gevels. De twee fameuze acteurs in de Rue d’ Eglise voor een hotel wat er niet meer is en twee scènes op het strand.

Dat strand is precies 1,7 km lang voordat je tussen bunkers en rotsen komt. 

Ik weet dat precies omdat ik het om de dag twee keer op en neer rende om wat hardloopkilometers te maken. Intrigerende figuren kom je dan tegen ‘s ochtends vroeg. Een bellende mevrouw in een badjas die ineens neerzeeg op het strand, maar toen ik terugkwam stond ze weer, mannen met hondjes en nog een jongen met alleen een sportbroek aan, die sprintjes trok van 200 meter.

Enfin geen prikkels dus. Het dorp had uiteraard een PMU bar, voor loten en rookwaren, waar de tv altijd aan is, een biertap open en vanaf 10 uur hard pratende Fransen op het terras. Je zat er prima. Eb en vloed bepaalde je dagindeling en oesters voor twee euro per stuk laat je ook niet onbesteld.

Op een zondag was het ‘Fête de la Mer,’ het feest van de zee. Op een bordje had ik gelezen dat in 1926 de laatste vissersboot was verdwenen uit het dorp, omdat het ook geen haven had (de boten werden eenvoudigweg op de wal getrokken), maar het ‘feest’ begon nog steeds met een mis in de kerk en een stille tocht naar een maquette van een vissersboot (die ik niet heb kunnen vinden) om de gestorvenen op zee te herdenken en daarna zegende de pastoor de zee. Vervolgens een cocktail en daarna feest in de straten. Alles prikkelarm, zeker als je in de avond nog eens langs het strand slentert en van die paar honderd mensen in het dorp en aan het strand eigenlijk geen geluid komt, spelende kinderen en wat onderlinge discussies. 

Tot er ineens vanuit de naastgelegen grote kustplaats drie jetski’s aan kwamen gedenderd en voor het dorp heen en weer gingen racen. Weg de rustige gezegende branding en dat prikkelarme.

Lees hier de online krant van deze week.

Demos is Grieks voor volk en cratie is samenlevingsvorm, voilà onze democratie. Iedereen gelijk, de wil van het volk is bepalend, niemand heeft meer rechten dan een ander. Wij zijn een democratie en kijken met afschuw naar andere staatsvormen zoals bijvoorbeeld de dictatuur, want daar heeft maar één iemand het voor het zeggen. Maar hebben het echt zo goed voor elkaar? Winston Churchill noemde het ooit de minst slechte bestuursvorm.

De bedreigingen worden al eeuwen onder woorden gebracht door een bont gezelschap. Respectievelijk Alexis de Tocqueville, Geert Mak en Roxane van Iperen.

De eerste, een Franse jurist en staatsman, zei al rond 1850 dat een te grote vrijheid ten koste van de gelijkheid kan gaan. Hij ging daarvoor naar de VS en zag toen al dat sommigen erg veel ruimte namen. Dat zien we heden ten dage ook; het vrijheidsargument om een ander tegen de grond te trappen. Maar hij signaleerde ook de tirannie van de meerderheid en het doordrukken van allerlei zaken. Ook dat kennen we. Besef, zowel, vrijheid als meerderheid hebben een schaduwkant.

Geert Mak betoogde laatst voor de radio dat democratie behalve een staatsvorm juist gedrag is van mensen. Hij gebruikte het woord wellevendheid, respect voor een ander, open houding, je houden aan afspraken en ook de rol van de rechter accepteren. Ook dat onderstreepte De Tocqueville al. Onthoud het.

Roxanne van Iperen, juriste en auteur van boeken als Schuim der aarde en ‘t Hooge Nest, is op pad met een theatershow waarin zij populisme probeert te doorgronden. Dat probeer ik ook nog steeds. Ik hang nog op individualisering, duidelijk benoemen van (vermeende) nostalgie, misstanden en bedreigingen en het niet waar kunnen maken van gemakkelijke beloften, maar dat ligt dan aan een ander. Zoals ik net aangeef, ik ben er nog niet uit. Van Iperen helpt wel. Zij zegt dat wij altijd voor de vooruitgang gingen in het werk, met kinderen en we dat met andere deden. En natuurlijk kon de buurman een mooiere auto hebben, maar dan ging je wat harder werken om die ook te kunnen betalen. Dat zou nu weg zijn, in haar ogen. We zien alleen maar die vermeende misstanden en bedreigingen en we willen of eigenlijk durven niet meer vooruit. Zelfbehoud staat voorop, als het niet de overheid is dan zijn er wel andere mensen die iets van ons willen afpakken of het minder doen dan wij, maar toch iets krijgen. We zijn angstig geworden en iemand die dat roept gaan we vertrouwen. Want die ziet dat tenminste. Weg democratie, weg wellevendheid, weg vooruitgang. Democratie als bestuursvorm. Churchill had gelijk.

Lees hier de online krant van deze week.

“Alleen met het hart kun je goed zien, het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar. Als je een schip wilt bouwen, trommel dan geen mensen bij elkaar om voor hout te zorgen, orders te geven en het werk in te delen, maar roep in hen het verlangen wakker naar de uitgestrekte, eindeloze zee.”

Bovenstaande heb ik helaas niet zelf verzonnen, daarom staat het tussen aanhalingstekens. Het is een quote van de Franse schrijver Antoine de Saint- Exupéry, hij schreef het befaamde boek De Kleine Prins (80 miljoen exemplaren). Kijk verder dan je neus langs is, op z’n Nederlands gezegd.

Dat kijken met je hart heb ik diverse malen gezegd bij de herdenkingen op 4 mei. Als je dat niet doet zie je vandaag alleen een Jood, een Palestijn, een Rus, een Oekraïner, je buurman of je collega. En dan is vaak het oordeel, die deugt of niet, ik ben er voor of ik ben er tegen. Of ik ga mijn oordeel meteen op social media geven, ik ga de straat op en schreeuwen, barricaderen en vernielen of ik praat gewoon niet tegen mijn buurman. Dan weer terug naar Exupéry en het bouwen van een schip. Niet gaan zagen en timmeren, maar verlangen naar de zee. Lees; geen oorlog gaan voeren en je buurman en collega verketteren, verlangen naar vrede en een prettige relatie met je buren en met collega’s op het werk.

Voor u gaat zeggen dat ik de wereld aan het versimpelen ben. De kern van De Kleine Prins is dat het de schrijver zijn eigen visie op de eigenaardigheden van de mensheid beschrijft. Hij laat de eenvoudige verstandigheid, bijna onschuld zien die volwassenen lijken te vergeten wanneer ze opgroeien. Het onbevangen kind, dat roept dat de keizer geen kleren aan heeft (vorige columns) en dan ziet iedereen het pas. Mijn oproep oordeel niet snel, kijk verder, beschadig niet lichtvaardig mensen voor eigen gewin. En houd voor ogen, en ook dat sprak ik bij de herdenkingen uit: ‘er waren veel slechteriken tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar er waren miljoenen mensen die het goede deden door met hun hart te kijken’.

Lees hier de online krant van deze week.