Op 16 april is het 78 jaar geleden dat Lunteren door de Canadezen is bevrijd.

Onze bevrijding wordt ieder jaar herdacht, en nog altijd mogen we van geluk spreken dat wij al zolang in vrede mogen leven. Onze omgeving was nauw betrokken bij de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, maar wat is er bekend over het Buurtbos in die tijd?

Er is bijvoorbeeld de Telefoonweg, een rechte weg met veel hoge dennen gelegen even voorbij het zwembad, aan de rechter kant van de Boslaan. U zult er geen naambordje aantreffen, want het is geen officiële weg. Deze naam is ontstaan, omdat er in de oorlog door de Duitsers een telefoonverbinding is aangelegd. Langs deze rechte weg konden de houten klosjes of potjes makkelijk bevestigd worden aan de hoge bomen. De Vliegweg is ook zo’n rechte weg, maar deze weg heeft niets met de Tweede Wereldoorlog te maken. Verder zult u in dit bos het bladmotief van notaris Van den Ham aantreffen, veel lanen en laantjes, meestal licht gebogen. 

Over het Hongerlaantje is in het boek ‘De grote, groene erfenis’ beschreven hoe het leven zich afspeelde tijdens de oorlog. Zoals op veel plaatsen in ons land was er in die tijd een enorm gebrek aan brandstof, omdat gas en steenkool niet voorhanden waren. De inwoners van Lunteren haalden hun brandhout noodgedwongen uit het Buurtbos om daarmee te kunnen koken, brood te bakken en hun huizen te verwarmen. Het Hongerlaantje dankt hier zijn naam aan. Het is de laatste zijweg rechts van de Boslaan, vlak voor de Hessenweg. Het is een plek, ver van het dorp, waar je ongezien voor je houtvoorraad kon zorgen. Nu is nog steeds te zien, hoe destijds de bomen werden gekapt en daarna weer prachtig uitgelopen zijn met meerdere dikke stammen.

Naarmate de oorlog vorderde werd de voedselvoorziening een steeds groter probleem. De Nederlandse Heidemaatschappij stelde in dit verband agenten aan die belast werden met de leiding over het inzamelen van eikels, kastanjes en beukennootjes. Voor Lunteren werd M. ten Ham als agent aangesteld. De burgemeester werd schriftelijk verzocht om zoveel mogelijk medewerking aan de inzameling te willen verlenen. 

Het Buurtbos en het Fislerwoud hadden dus  te lijden van burgers die clandestien brandhout verzamelden. De Duitsers kapten echter grote percelen bos en natuurlijk die welke het beste hout produceerden. Ruim 30 hectaren werden volledig kaalgekapt. De destijds werkzame boswachter legde de Duitsers geen strobreed in de weg. Na het overlijden van boswachter Willem Boon in 1941 had de Edese NSB burgemeester Van Dierendonck een partijgenoot van hem benoemd, maar na de oorlog kreeg notaris Westhoff, dankzij de hulp van de administrateur van notaris Dinger, D. Mulder, een schadevergoeding van het Rijk voor het door de Duitsers geroofde hout. 

Mulder had het allemaal nauwkeurig genoteerd!

Deze verhalen en nog veel meer erfgoed vindt u beschreven in het boek ‘De grote, groene erfenis’ van Gerjan Crebolder. Dat is verkrijgbaar bij Stichting Luntersche Buurtbosch, Museum Lunteren en de boekwinkel in Lunteren.

Lees hier de online krant van deze week.

Vanaf de Koepel, middenin in het Luntersche Buurtbosch, heb je een prachtig uitzicht. Dat was midden vorige eeuw wel anders. Het bos groeide boven de Koepel uit en het toenmalige stichtingsbestuur liet er in de jaren ’60 twee verdiepingen op bouwen. Sinds die tijd torent het rijksmonument boven de bossen uit en biedt een prachtig uitzicht voor wie de moeite neemt helemaal omhoog te lopen. De bomen groeiden echter door en zijn nu zo groot geworden dat ze het uitzicht belemmeren. Nu willen we bomen vooral de ruimte geven en laten groeien, maar in dit geval hebben we de moeilijke keuze gemaakt om het zicht naar de Gelderse Vallei open te maken. 

Gelukkig betreft het bomen die goed tegen snoei kunnen zoals eik en linde. Daarom zijn onder toezicht van de boswachter en met behulp van een hoogwerker de toppen eruit gezaagd. Hij heeft het zo gedaan dat er volgend jaar nauwelijks nog iets van te zien is. De linde, die hier staat, is de enige volwassen lindeboom in het Buurtbos, dus zorgvuldigheid was geboden. Dat was aan Douwe Methorst, die de klus aannam, wel toevertrouwd. 

Omdat we het zicht tussen Ede (ZZO) en Barneveld (NNW) open wilden hebben, waren we genoodzaakt ook een kapitale beuk te toppen. Methorst heeft het zo gedaan dat er een minimale kans op zonnebrand is. Inmiddels kunnen bezoekers van de Koepel weer genieten van een prachtig panorama. De kerktorens van Ede, Lunteren, Amersfoort en Barneveld zijn weer in één ononderbroken beeld te zien. Deze kostbare ingreep is mogelijk gemaakt door een gulle donatie van de Vrienden.

Zo’n prachtige en monumentale uitkijktoren onderhouden is geen sinecure. Monumentenwacht geeft jaarlijks een overzicht van aandachtspunten en daarnaast heeft het stichtingsbestuur een Meerjaren Onderhoudsplan. Deze keer was het schilderwerk aan de buitenkant en het voegwerk onderaan de toren aan de beurt. Ook hierbij werd de hoogwerker ingezet. Onze huisschilder Nico Roodenburg heeft ruime ervaring met schilderwerk aan oude gebouwen en doet al jaren de Koepel. De houten kozijnen aan de zuid- en westzijde zijn grondig aangepakt. Verder heeft Roodenburg de pomp naast de toren belangeloos een schilderbeurt gegeven. 

Martinus van Milt van Van Milt Restaurateurs heeft het pleisterwerk aan de binnenkant bemonsterd op zoutbelasting en zal een onderhoudsadvies geven. Zijn mensen hebben het buitenvoegwerk aangepakt. De voegen die losgebarsten waren, zijn uitgebikt en er zijn opnieuw knipvoegen gezet. Daarbij heeft het voegwerk van de pomp ook een onderhoudsbeurt gehad. De voorman van Van Milt, Barend Paul Groeneveld, was hier extra mee begaan en dat is wel begrijpelijk. Zijn overgrootvader was de Groeneveld naar wiens nagedachtenis de pomp is geplaatst.

We kunnen rustig zeggen dat de Koepel er nog nooit zo goed heeft bijgestaan.

Lees hier de online krant van deze week.

LUNTEREN – Naast vooral bos bezit het Buurtbosch ook enkele akkers in de Lunterse Eng.

Bovenop de Goudsberg de grote akker voor de Hessenhut en twee wat kleinere akkers aan de Molenweg in de buurt van het Schietgat. De stichting beheert deze akkers als natuurakkers. Er is een bloemenrand en daarbinnen een wintervoedselakker. De bloemenrand is niet alleen een genot voor het oog, het is vooral bedoeld om de populatie van insecten te ondersteunen. Je kunt daar vele soorten vlinders, wilde bijen, zweefvliegen en hommels zien en je hoort daar weer de krekeltjes

Lees het gehele artikel in de Lunterse Krant, of op www.lunteren.com

LUNTEREN – Zondag 24 januari was het weer raak in de bossen bij Lunteren, met het trieste record van twee dode dieren door loslopende honden op één dag.

Zondagochtend kreeg de jachtopzichter de melding dat een grote hond een wild zwijn te grazen had genomen aan het eind van de Boslaan. Een wandelaar werd naar eigen zeggen opgeschrikt door een schrijnend gegil.

“Eerst dachten we dat het om een kind ging”, vertelde de melder “maar dichterbij komend bleek het een zwijn te zijn dat te grazen werd genomen door een loslopende hond en geen baasje te bekennen”. Ze kon niets doen want de hond beet zich vast in het zwijn. Op een filmpje dat op de website van Het Luntersche Buurtbosch is geplaatst, is het wrede tafereel te zien. Let op de beelden zijn schokkend.

Lees het gehele artikel in de Lunterse Krant, of op lunteren.com