Onverhuld: De nacht is gevaarlijk
Jarenlang schreef ik in Utrecht stukjes in een internetkrant. Zo heette dat toen nog. Het was ook een krant met een redactie, artikelen, columns en achtergronden. Midden in de nacht stuitte de hoofdredacteur op iemand die in het donker liep te fotograferen.
De rubriek nachtfotograaf was geboren, elke krant een zwart-wit foto ergens ‘s nachts in de stad. En dan niet de bekende plekken, maar een plantsoen, een tunneltje, nevel boven waterplassen. Het was kunst. Als eenvoudig redactielid, ik schreef meestal een columnpje, heb ik net als mijn collega’s nooit geweten wie het was. De nachtfotograaf was ook niet bij de vergaderingen van de krant omdat die overdag of in de avond waren. De nachtfotograaf vond ook veel op straat, van gouden ringen en portemonnees tot kunstgebitten en een jonge krokodil. Dat wisten we dan weer wel. Op een dag was hij verdwenen. Was gaan piekeren over zijn foto’s en kon het niet meer aan vertelde de hoofdredacteur ons.
De fascinatie voor de nacht had ook Vincent van Gogh. Hij wilde het donker schilderen. Let op, het donker schilderen. Dat deed hij met zijn schilderij Caféterras bij nacht in Arles in Frankrijk. U kent het vast, een grote versie er van zit op de wand in de hal van Cultura. Het café okergeel en oranje, de straatstenen blauw, maar ook geel zit er in, kobalt- en lichtblauw en lichtgroen. Zwart zit er niet in. Zo ziet het donker er uit?
Een paar jaar geleden stond ik er. Op de Place du Forum. Overvol terras met etende mensen, het café okergeel tot aan de zonneschermen toe. Ik besloot ‘s avonds terug te gaan en voelde mij de nachtfotograaf.
De straatkeien waren niet blauw, zelfs het okergeel was flets en oranje aan gevels zag ik ook niet. Van Gogh schilderde zoals hij het beleefde. En zo zien wij dan de nacht op het doek. Het café was niet eens geel toen en met de gele verf erop was het dat nu ook niet het geval. Niet is wat het lijkt, de nacht doet iets met mensen. Van Gogh was ook een piekeraar. Het beste is toch gewoon slapen.
Lees hier de online krant van deze week.