Cuvée De Frel: Chaos in de Franse wijnbouw

Op de Apostelhoeve in de punt van zuid Limburg is er alle reden tot glunderen de warme zomer en langdurige nazomer leverde een excellente oogst op. De vraag is echter of hij de komende jaren de druiven even makkelijk ziet rijpen?

Klimaatverandering

Zoals wetenschappers al jaren duidelijk maken is er sprake van een structurele klimaatverandering. De uitdrukking ‘broeikaseffect’ hoor je niet zoveel meer maar feit is dat steeds meer ingestraalde zonne-energie wordt vastgehouden. De atmosfeer warmt daardoor steeds verder op ik kan mij ook niet herinneren dat we medio oktober nog lekker op het terras kunnen zitten met temperaturen boven de twintig graden. Overigens zijn er altijd klimaatveranderingen geweest. Zo was er in de zeventiende eeuw sprake van een ‘kleine ijstijd’ Het leverde hier te lande een groot aantal schilderijen op met winterse taferelen. Terwijl in de twaalfde en dertiende eeuw de temperaturen kennelijk hoger waren dan nu. In die tijd waren er wijngaarden tot vlak onder de 53e breedtegraad, in Engeland, in Pruisen en ook in ons land werden druiven geoogst voor wijnbouw.

Hugo Hulst

In 1970 werden door Hugo Hulst de eerste wijnstokken weer aangeplant op de zuidhellingen van het Jekerdal bij Maastricht. Weer aangeplant want de Nederlandse wijntraditie dateert van de Romeinse tijd. De eerste oogst leverde 1400 flessen op tegenwoordig produceert de Apostelhoeve meer dan 110.000 flessen. Zoon Mathieu en kleinzonen Robin en Gilbert bestieren nu het wijndomein waarbij opa Hugo ook nog regelmatig om de hoek komt kijken en zich niet onbetuigd laat.

Temperatuurstijging

De gemiddelde temperatuur is de laatste honderd jaar in ons land met bijna twee procent gestegen. Zo zien we een enorme toename van het aantal wijngaarden in Nederland, momenteel zijn er ongeveer 200 wijngaarden in Nederland. Maar ook Denemarken telt zo’n dertig wijngaarden en in België wordt onder andere Chardonnay en Pinot-Noir verbouwd waarvan de wijnen kunnen wedijveren met grote wijnen uit de Bourgogne. Echter een nog grotere temperatuurstijging zeg tot 4 graden heeft grote consequenties. Op het zuidelijke halfrond, in Australië in delen van Argentinië en Chili zal de wijnbouw verdwijnen en dat geldt ook voor Griekenland, de zuidelijke laars van Italië en zuid Spanje, zoals het sherrygebied Jerez. In de Franse wijnbouw zal chaos ontstaan. De nauwe relatie die er is tussen terroir (bodemsamenstelling) en druivenvariëteiten, zoals vastgelegd in de wijnwetgeving zal dan van geen enkele waarde meer blijken te zijn. De klimatologische veranderingen zullen vanzelfsprekendheden van nu volledig omverhalen. Wetten kunnen nog wel worden veranderd maar het diepgewortelde geloof omtrent de juiste druiven variëteit(en) in een bepaald gebied en de smaak van een wijn uit een concrete streek is minder makkelijk uit te bannen.

Châteauneuf du Pape uit Bourgogne

Als de gemiddelde jaartemperatuur met nog eens twee graden stijgt zal de geografie van wijn dramatisch veranderen. Rioja, Toscane en de Dourovallei zullen Frankrijk binnentrekken. Rioja vinden we dan waar nu de Pays d’Oc is, Toscane waar nu de Provence is. De Rhônewijnen schuiven op richting Bourgogne. Port moeten we gaan produceren in Bordeaux, terwijl de Bordeauxwijnen in de omgeving van de Loire worden gevinifieerd. De Chardonnay wijnen van Chablis en omgeving kunnen zich waarschijnlijk in dat gebied handhaven want het is een druivenras dat in diverse klimaten kan gedijen. Maar Chablis zal niet meer zo strak, zo koel en zo mineralig van smaak zijn. Chablis zal dan volle, ronde en rijke wijnen voortbrengen zoals we deze kennen uit Napa-Valley. De grote rode Bourgognes komen dan uit de Elzas.

Ede het centrum van de Champagne

Champagne, de aristocratische en luxe mousserende wijn die nu nog exclusief wordt geproduceerd in het gebied rondom Reims en Epernay en in het dal van de Marne zal dan gemaakt kunnen worden in het gebied van de Gelderse Vallei, rond Ede en Wageningen en in het dal van de Lunterse Beek. Is dat het voorland van onze kleinkinderen? Het lijkt een oppervlakkige beschouwing, een paradijselijke droom. Champagne is een wereldrank. Wijnliefhebbers herkennen deze bruisende wijn als het toppunt van elegantie, verfijning en complexiteit. De Gelderse Vallei en in het bijzonder de Vallée de Lunteren wordt een begrip in de wereld.

Rentmeesters

Niettemin moeten we met z’n allen wensen dat het nooit zover zal komen. Wat doen we eraan? Letten we op wat we kopen en passen we onze levensstijl en productieprocessen aan, zoals nu zo actueel is? Beheren we ons rentmeesterschap naar behoren? In het belang van onze kleinkinderen, laat ze geen champagneboeren worden.

Lees hier de online krant van deze week.