Een aan een kruising gelegen pand bestaande uit een voorhuis evenwijdig aan de Hoge Valkseweg en een achterhuis haaks op diezelfde weg. Het pand is in 1855 voltooid. Eerste bewoner was de heer Jacob van Zanten, hoofdonderwijzer op de naastgelegen Valkse School.
Hoofdvorm en dak
Het bakstenen pand bestaat uit een voorhuis (n bouwlaag’ evenwijdig aan de Hoge Valkseweg) en een haaks daarop staand achterhuis, opgezet als het achterhuis van een boerderij. Het pand is voorzien van een plint en rechte ankers. Het voorhuis heeft een zadeldak (oorspronkelijk een schilddak), gedekt met bitumineuze shingles. Het achterhuis heeft een met riet gedekt wolfdak. De toegepaste bakstenen hebben het formaat ca. 22 x 4,5 a 5 cm, 10 lagen = 57 a 58 cm.
Voorgevel
De voorgevel is symmetrisch en telt vijf traveen. De middelste bevat de ingang, een gewijzigde doch oude deur onder een bovenlicht. Aan weerszijden zijn twee zesruits vensters aangebracht, tegenwoordig met klapramen als bovenlichten (waren schuifvensters). Boven de vensters zijn strekken aangebracht. De luiken ontbreken, pennen zijn nog wel aanwezig.
Linkergevel
De linkergevel heeft links ter hoogte van de aansluiting van voor- en achterhuis een opkamer met venster (oorspronkelijk was dat een schuifvenster) en eronder een keldervenster. De geveltop van het voorhuis, gemetseld in halfsteens verband, bevat een keperboogvormig venster. Verder zijn er in de linkergevel op een klein stalvenster na geen vensters.
Rechtergevel
De rechtergevel bevat ter hoogte van het achterhuis drie moderne vensters.
Achtergevel
De achtergevel is symmetrisch van opzet en bevat verschillende oude en gewijzigde elementen. In het midden is een brede opgeklampte deur onder een korfboog aangebracht; dit is een origineelonderdeel. Links is een deur, rechts een venster, beide niet (in deze vorm) uit de eerste bouwfase. De gevel wordt afgesloten met vlechtingen. Onder de horizontale knelplank is de gevel ca. 50 cm verhoogd.
Interieur
Het voorhuis heeft nog in hoge mate de oude indeling: een middengang met aan weerszijden een kamer. Tevens is er een kelder, voorzien van een houten zoldering. De gemetselde traptreden zijn uitgevoerd in hetzelfde formaat als die van de buitenmuren. Verder zijn er originele elementen zoals betegeling gang, deuren en deuromlijstingen, gebinten enz. De deel is echter grotendeels volgebouwd.
Omgeving
Voor en ter linkerzijde van het pand staan enkele leilinden en ander geboomte.
Overige informatie
Informatie, vriend.med. van Mevrouw Van de Zandschulp en de heer Le Poole. Het gemeentearchief beschikt over tekeningen: ‘Teekening behoordende bij het gewijzigd bestek voor de onderwijzerswoning in de Gemeente Ede, Buurtschap Valk en Wekerom.’ De tekening laat in grote lijnen het huidige pand zien. Er waren in de achtergevel echter slechts twee deuren gepland. Verder is een tekening van de school. School en woning werden op 19 november 1855 in gebruik genomen.
Bouwkosten: f 2.205,–
Literatuur: W.Vonk, De Valk, een heerlijk plekje gronds, (De Valk) 1991, pp. 22-23.
Kadastraal perceel: A 959.
Motivering
Het prominent op een straathoek in de Valk gelegen woonhuis van 1855 met bedrijfsgedeelte is van algemeen belang vanwege:
schoonheid, vanwege het bouwtype en het redelijk gave uiterlijk; interieurelementen; de oude bomen; tevens vanwege de vroegere functie als schoolmeesterswoning met het voor onderwijzerwoningen op het platteland typerende achterhuis;
cultuurhistorie, vanwege de zeer markante ligging aan een kruising in de Valk, bovendien naast de school waarvan dit de onderwijzerswoning was.
Bron
Monumenten-inventarisatie Gem. Ede Beeldbepalend pand.